Jaka jest różnica między Sunitami, szyitami i Huti?

Islam jest jedną z największych i najbardziej zróżnicowanych religii na świecie, zrzeszającą ponad 1,8 miliarda wierzących. Jednak w islamie istnieją różne nurty i kierunki, które mają swoje własne cechy wyznania, praktyki, historii i Polityki. Wśród nich najbardziej znanymi i licznymi są sunnici i szyici, którzy stanowią odpowiednio około 90% i 10% muzułmanów. Ponadto w niektórych regionach świata działają inne grupy, takie jak Huti - paramilitarna Grupa szyitów zeidytów w Jemenie, która w ostatnich latach zwróciła na siebie uwagę społeczności światowej ze względu na swój udział w wojnie domowej w tym kraju. W tym artykule przyjrzymy się, kim są sunnici, szyici i Huti, jaka jest między nimi różnica, który z nich walczy z kim i dlaczego.

Sunnici i szyici: główne różnice

Sunnici i szyici to dwa największe i najbardziej wpływowe kierunki w islamie, które powstały po śmierci proroka Mahometa (S. G. V.) w 632 roku. Głównym powodem podziału społeczności muzułmańskiej było pytanie, kto powinien być następcą (kalifa) Proroka i władcą państwa muzułmańskiego. Większość muzułmanów poparła kandydaturę najbliższego towarzysza proroka-Abu Bakra as-Siddiqa (R. a.), który został pierwszym sprawiedliwym kalifem. Jednak niewielka część wierzących postrzegała proroka jako następcę jego szwagra i kuzyna Ali ibn Abu Taliba (R. A.), który ich zdaniem miał większe prawa do tego stanowiska, ponieważ był krewnym i spadkobiercą proroka. Ci, którzy poparli Abu Bakra, zaczęli nazywać się sunnitami (od arabskiego "Sunna" - droga, tradycja Proroka), a ci, którzy poparli Alego - szyitami (od arabskiego "Shia" - partia, zwolennicy Alego).

Z biegiem czasu różnice między sunnitami i szyitami nie tylko pogłębiły się, ale także rozszerzyły, dotykając nie tylko politycznych, ale także dogmatycznych, prawnych, rytualnych i etycznych aspektów islamu. Sunnici uważają, że głównymi źródłami wiedzy dla muzułmanów są Koran i Sunna Proroka, tj. jego słowa, czyny i aprobaty zapisane w Hadisach (przekazach) i Syrah (biografiach). Szyici uznają również Koran i sunnę, ale odrzucają większość hadisów przyjętych przez sunnitów i opierają się na własnych źródłach, które zawierają relacje o życiu i naukach Alego i jego potomków imamów. Imamowie, zgodnie z wyznaniem szyitów, są nie tylko politycznymi, ale także duchowymi przywódcami muzułmanów, którzy posiadają szczególną wiedzę i nieomylność odziedziczoną po Proroku. Szyici wierzą, że imamów było dwunastu, a ostatni z nich - Muhammad al-Mahdi - ukrył się przed ludźmi w 874 roku i powróci pod koniec czasów, aby ustanowić Sprawiedliwość i pokój na ziemi.

W dziedzinie prawa sunnici i szyici również mają swoje własne cechy. Sunnici wyznają cztery szkoły teologiczno-prawne (madhabs): Hanafi, Maliki, Shafi i Hanbali, które opierają się na różnych metodach interpretacji Koranu i Sunny. Szyici z kolei mają swój własny Madhab jafarite, nazwany na cześć szóstego imama Jafara al - Sadiqa (R. A.), który jest uważany za twórcę szyickiej teologii i prawa. Ponadto istnieją inne szyickie mazhaby, takie jak zeidite, Ismaili i alawici, które różnią się od dżafarytów w niektórych kwestiach wiary i praktyki.

W obszarze rytualnym sunnici i szyici mają również pewne różnice, które dotyczą na przykład sposobu odprawiania Namaz (modlitwy), postu, pielgrzymek, a także obchodzenia niektórych dat religijnych. Jedną z najbardziej zauważalnych różnic jest to, że szyici odprawiają obrzędy żałobne upamiętniające cierpienie i śmierć trzeciego imama Husajna (Ra), syna Alego, który zginął w bitwie pod Karbalą w 680 R. przez sunnickie wojska kalifa Yazida. Te obrzędy, które osiągają swój szczyt w dniu Aszura (dziesiąty dzień miesiąca Muharram w kalendarzu islamskim), obejmują płacz, przemówienia, pieśni, procesje, a nawet samookaleczenie.

Który z nich walczy z kim i dlaczego?

Sunnici i szyici nie zawsze żyli w wrogości i konflikcie. W historii islamu istniały okresy pokojowego współistnienia, współpracy i dialogu między różnymi nurtami. Jednak w XX-XXI wieku nasiliły się Konfrontacje międzywyznaniowe, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, gdzie sunnici i szyici stali się uczestnikami lub ofiarami różnych konfliktów wojskowych i politycznych. Wśród głównych przyczyn takiej sytuacji są następujące:

• Konkurencja geopolityczna i ideologiczna między mocarstwami regionalnymi, które twierdzą, że są przywódcami w świecie muzułmańskim, w szczególności między sunnicką Arabią Saudyjską a szyickim Iranem. Oba kraje wspierają różne strony w konfliktach w Syrii, Iraku, Jemenie, Libanie, Bahrajnie i innych krajach, używając dyskursu sekciarskiego i mobilizując swoich religijnych odpowiedników.
• Wpływ grup islamistycznych i ekstremistycznych, które promują nietolerancję i przemoc wobec innych muzułmanów, uważając ich za odstępców lub heretyków. Grupy takie jak Al-Kaida, Państwo Islamskie, talibowie i inne należą do fundamentalizmu sunnickiego i dokonują ataków terrorystycznych i zbrodni przeciwko szyitom i innym mniejszościom w różnych krajach.
• Problemy społeczno-ekonomiczne i polityczne, które generują napięcie i niestabilność w społeczeństwach, w których sunnici i szyici żyją razem. W niektórych przypadkach szyici cierpią z powodu dyskryminacji, ucisku lub prześladowań ze strony sunnickich rządów lub elit, jak w Arabii Saudyjskiej, Bahrajnie czy Pakistanie. W innych przypadkach sunnici znajdują się w mniejszości i są narażeni lub zagrożeni przez siły szyickie, jak w Iraku, Syrii czy Libanie.

W wyniku tych i innych czynników sunnici i szyici często postrzegają siebie nawzajem jako wrogów lub konkurentów, a nie braci wiary. Prowadzi to do wzmocnienia tożsamości sekciarskiej, polaryzacji i radykalizacji oraz do powstania lub zaostrzenia konfliktów, w których religia odgrywa ważną, ale nie jedyną rolę. Nie należy jednak zapominać, że sunnici i szyici również mają wiele podobieństw i że istnieją między nimi nie tylko różnice, ale także podobieństwa, współpraca i dialog. W wielu krajach i regionach świata sunnici i szyici żyją w pokoju i harmonii, szanując i uznając różnorodność islamu. Takie przykłady mogą służyć jako źródło nadziei i inspiracji do przezwyciężenia istniejących wyzwań i zbudowania lepszej przyszłości dla wszystkich muzułmanów.